Uç cihazlar (hostlar) arasında veri iletilirken katmanlar arasında ilerledikçe her katmanda belirli bilgiler eklenir. Gönderici bilgisayar için yukarı katmandan aşağı katmana doğru veri ilerler ve her bir katmanda belirli bilgiler eklenir ve aşağı katmana iletilir. Bu işleme kapsülleme (encapsulation) denir. Aynı şekilde alıcı bilgisayar için aşağı katmandan yukarı katmana doğru veri ilerler ve her bir katmanda eklenmiş olan belirli bilgiler çıkarılır ve üst katmanlara iletilir. Bu işleme de kapsül açma (de-encapsulation) denir.
Verinin her bir katmanda aldığı biçime PDU(Protocol Data Unit-Protokol Veri Birimi) olarak adlandırılır. Kapsülleme işleminde her bir katman üst katmandan aldığı PDU’yu kullanılan protokole göre kapsüller. Ve her bir katmanda kapsüllenmiş bu PDU’nun ismi artık farklıdır.
Uygulama katmanından gelen veri PDU olarak isimlendirilir. Taşıma katmanında kapsüllenmiş PDU’ya Segment(kesim), İnternet katmanında kapsüllenmiş PDU’ya packet (paket), ağ erişim katmanında kapsüllenmiş PDU’ya frame(çerçeve) denir. İnternet’te TCP/IP protokol kümesi kullanıldığından ve OSI referans modeline göre daha popüler olduğundan burada TCP/IP protokol kümesine göre veri kapsüllenmesi anlatılmıştır.
Aşağıdaki şekilde gönderici ve alıcı bilgisayar arasında verinin iletimi ve her bir katmandaki PDU isimleri gösterilmiştir.
Şimdi kapsülleme ve kapsül açma işlemini bir örnek üzerinden daha ayrıntılı görelim. Bir web sunucusu bir web istemcisine web sayfasını gönderecek olsun. Uygulama katmanı protokolü ki burada web sayfası olduğununa göre HTTP protokolüdür. Web sayfasını verisini taşıma katmanına gönderir. Taşıma katmanında gelen veri TCP segmentlerine bölünür. Her bir segmente(kesim-parça) başlık (header) adı verilen bilgi eklenir. Bu başlık bilgisi içinde hedef bilgisayarda hangi işlemin bu mesajı alması gerektiği yer alır. Ayrıca alıcı bilgisayarda verinin tekrar ilk haline birleştirilmesi için gerekli bilgi yer alır. Taşıma katmanında eklenen bir bilgi de kaynak ve hedef port numaralarıdır. Örneğin web sunucusu için kaynak port 80’dir. Sonrasında Taşıma katmanı burada kapsüllediği içinde web sayfası bilgisi olan TCP segmentini İnternet katmanına gönderir. İnternet katmanında web sayfası bilgisi ve TCP segmenti başlıkları olan veri IP paketi şeklinde kapsüllenir. Burada da IP başlığı( IP header)
eklenmiş olur. Bu başlık içinde gönderici (kaynak-source) ve alıcı(hedef-destination) bilgisayar IP adresleri ve karşılık gelen hedef işleme teslim etmek için gerekli bilgi yer alır. Sonrasında IP paketi, çerçeve başlığı ve artbilgisi içinde kapsüllendiği ağ erişim katmanına gönderilir. Her çerçeve başlığında kaynak ve hedef fiziksel adres(Donanım adresi-MAC adresi) yer alır. Fiziksel adres yerel ağdaki cihazların benzersiz olduğunu gösterir. Artbilgi hata kontrol bilgilerini(FCS) içerir. Son olarak bitler sunucu ağ arayüz kartı (NIC) tarafından medya (bakır ,fiber optik kablo veya kablosuz bağlantı)üzerine kodlanır yani 0 ve 1’lere çevrilir. Aşağıdaki şekilde yukarıda anlatılan kapsülleme işlemi gösterilmiştir.
Alıcı bilgisayarda ise kapsül açma (de-encapsulation) işlemi gerçekleştirilir. Veri alt katmanlardan üst katmanlara doğru her bir katmanda ilgili katman başlık bilgisi kaldırılarak üst katmana gönderilir. Böylelikle alıcı bilgisayarın ağ kartından (NIC ) giren bitler en üst uygulama katmanında web sayfası olarak İnternet tarayıcımızda karşımıza gelir.
Okuduğunuz bu makale CCNA 200-125 Sınav Rehberi Ağ Yöneticiliğinin Temelleri kitabımdan alınmıştır. Kitap hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Bir yanıt bırakın